Tibetaans Buddhisme






Zoals Buddhisme is ontstaan uit de "leer van Buddha", de "dharma", zo is het Tibetaans Buddhisme een oude zijtak geënt op dezelfde oorsprong. Waarom Tibetaans Buddhisme en geen Thais- of Japans- of Birmaans Buddhisme. Dat heeft uiteraard ook te maken met mijn referentiekader. Het ligt in ieder geval niet in mijn bedoeling andere "takken" tekort te doen (alsof iemand zich daar druk over zou maken).

Tibetaans Buddhisme, omdat ik daar aan den lijve toewijding heb ervaren, zonder enige bijbedoeling zoals winstbejag (om maar wat te noemen) zoals ik dat alleen daar ervaren heb. In India, in Nepal, In Duitsland (lama Tenga Rimpochee) en in Nederland (Jens e.a.) waar ik ook aanwezig heb mogen zijn bij een bijeenkomst met de Dalai Lama.

De humor, het diepe inzicht en de veerkracht van de mensen die ik heb mogen ontmoeten, verbonden aan het tibetaans Buddhisme, hebben grote indruk op mij gemaakt en roepen intense gevoelens op van verbondenheid met alles wat IS.

Toen

Advaita heeft in mijn geval het meest aangesloten bij mijn eigen vraagstellingen in mijn studietijd: "Wie ben ik?" en "Wat wil ik?", ik heb daar zelfs letterlijk de titel voor mijn didactische eindscriptie van gemaakt. Daarvoor (voordat ik Alexander Smit ontmoette) sprak het Buddhisme mij het meeste aan, ook omdat ik nog nooit van Advaita had gehoord. Bovendien had ik nog geen "levende grootheden" uit de Buddhistische traditie op mijn pad gevonden, dat gebeurde pas nadat in alle omvang duidelijk was geworden dat Alexander, in de Advaita traditie, voor mij de "deur" naar mijzelf had gewezen.

Dat ik bij het peilen van mijn beroepsvoorkeur in de 4e (of daaromtrent) van de middelbare school opgaf dat ik Nepalese monnik wilde worden was misschien meer uit recalcitrantie, en in de geest van de flowerpower tijd, dan vanwege een edel streven naar een onbaatzuchtige loopbaan op zoek naar het allerhoogste. Maar toch.

Misschien ben ik in een vorig leven wel een Tibetaanse monnik geweest, zoals Alexander wel eens heeft geopperd.

In ieder geval heb ik een mooie Tibetaanse (reserve) naam gekregen van Lama Tenga Rimpochee: Karma Lekshe Gyamtso. Hetgeen zoveel betekent als: Great ocean of wise speech. Mooi toch?

 

 

Nu

Dat was toch even over ouwe koeien. En nu: NU. Want daar gaat het natuurlijk om. Goed, ouwe koeien zijn er ook alleen maar nu. Nu, zonder ouwe koeien!#@#$^%$.

Mijn hele leven al heb ik me met wisselende regelmaat afgevraagd: waarom? Niet alleen het wetenschappelijke waarom? Vooral het waarom in motivatie. Waarom doet hij dat zo, waarom doet hij dat, waarom wil zij dat, of zegt zij dat te willen. Waarom doen zij dat wel en dat andere niet? Waarom vinden zij dat "gewoon" en ik niet? Waarom vraag ik me dat af en zij niet?

Net geboren, en als een gek aan de slag: leren kruipen, lopen, pakken, praten enz.. Als je dan denkt,"zo dat is behoorlijk goed gelukt" begint het pas. Wanneer alles van een leien dakje blijft gaan ben je dood voor je uitgenodigd wordt je af te vragen "waartoe dit alles?" Ik vroeg het me al af voor er iets aanwijsbaar mis ging.

Als je je dan sufpiekert, zoals ik me heb sufgepiekerd, waar dit alles goed voor is, dit lijden en leven, deze dalen en pieken, dan kan je in het buddhisme antwoorden vinden waarmee je in dít leven al iets kan. Dat is mijn ervaring. Het laatste oordeel hoeft naar mijn mening niet persé plaats te vinden nadat je de pijp uit bent.

Het Buddhisme geeft een aantal redenen aan waardoor "de mens" zich ervan laat weerhouden vrij te zijn in hoogste zin en daardoor niet langer hoeft te verkeren in "onwetendheid" (een term die ook in advaita telkens naar boven komt).

 

De belangrijkste reden is (m.i.) het "verlangen", onder te verdelen in alle denkbare soorten van verlangens, zoals verlangen naar macht en naar bezit, maar b.v. ook verlangen naar een bestaan zonder pijn. Iedere vorm van verlangen leidt immers af van "hier-en-nu", de enige Buddhistische realiteit in dit leven. Het Tibetaans Buddhisme (Dzogchen! en de maha yana's) lijkt in zijn optimisme over de mogelijkheden tot realisatie in DIT leven nog het meest op Advaita.

Realisatie houdt hier dan in: niet meer gedreven worden door "verlangens" en dat zover gaand dat er zelfs geen verlangen meer is naar een wedergeboorte. Dat laatste is typisch Buddhistisch, maar met een kleine vertaalslag ook weer heel erg Advaita. Het is als het defenitief afrekenen met de laatste "maar"

Als je je dan afvraagt:"waarom ben ik hier", enz. dan is het antwoord daarop: "Omdat je kennelijk nog verlangens hebt".

Maar er is nog een tweede mogelijkheid die het Buddhisme geeft, en dat is dat je weer opnieuw geboren bent om "te helpen", niet voor jezelf, maar met een missie. Je kan dus alle kanten uit.